Info en tips
Geschiedenis
Vuurwerk is waarschijnlijk ontdekt door de Bengalen (het woord 'Bengaals vuurwerk' verwijst nog naar het land Bangladesh), maar werd pas op grote schaal gebruikt door de Chinezen, aan het begin van onze jaartelling. Zij gebruikten het bij religieuze gebeurtenissen om boze geesten te verdrijven. Militairen gebruiken vuurwerk ook wel eens voor verlichting van terreinen of het geven van signalen. De Chinezen beschikten zeker vanaf de vroege 13e eeuw over buskruit, het belangrijkste bestanddeel van vuurwerk. Vlak nadat de Chinezen het buskruit hadden ontdekt, deden ze er al proeven mee. Uit de proeven kwamen verschillende soorten vuurwerk voort. Het Chinese vuurwerk werd vooral gemaakt in de stad Liu Yang, waar wetenschappers werkten aan de speciale effecten en kracht van het explosieve goed. Vuurwerk vond na de ontdekking snel zijn weg naar Europa. Daar werd het ontvangen met groot vertoon, aan menige hoven werden spektakels met vuurwerk opgevoerd, onder meer aan het Hof van Versailles.
Chemie
Een pyrotechnisch mengsel bestaat uit de volgende hoofd-ingrediënten:
- Oxidator, de stof die elektronen opneemt tijdens de chemische reactie. Bij een normale verbranding is dit zuurstof uit de lucht maar omdat het mengsel een deflagratie moet ondergaan of in een afgesloten ruimte moet branden wordt gebruik gemaakt van een stof die zuurstofatomen kan doneren of zelf elektronen kan opnemen. Veelgebruikte oxidatoren zijn: kaliumnitraat, kaliumchloraat, kaliumperchloraat, calciumsulfaat, bariumnitraat, strontiumnitraat.
- Reductor, een stof die elektronen afstaat tijdens de chemische reactie. Een reductor kan elke brandbare stof zijn zolang deze maar een vaste aggregatietoestand heeft. In vuurwerk worden vooral organische verbindingen zoals sacharose, dextrose, houtskool of rode gom gebruikt. Soms worden ook anorganische verbindingen zoals metaalpoeders gebruikt: aluminium, magnesium, koper en titaan. Ook niet-metalen als zwavel en (rode) fosfor worden wel eens gebruikt.
- Vlamkleurende stoffen. De verschillende kleuren worden verkregen door het natuurkundig principe dat verschillende atoomsoorten bij het terugvallen in hun grondtoestand tijdens sterk verhitten fotonen (lichtdeeltjes) van een bepaalde golflengte uitzenden (dus een bepaalde kleur licht). Verschillende kleuren kunnen gemaakt worden door het gebruik van verschillende zouten of atomen
Effecten
Je ziet op vuurwerksites, op forums en bij filmpjes vaak vuurwerkbeschrijvingen staan. Omdat daarbij vaak vrij specifieke termen worden genoemd, zie je onderstaand een uitleg van de belangrijkste termen van effecten van Vuurwerk uit:
Fishes: Een zwerm van projectielen, die door elkaar heen uit elkaar vliegen. Dit effect heeft nooit een harde burst.
Palmtree:Een palmboom in de lucht. Deze kan ook in combinatie zijn met een tail.
Peony: Een soort van bal in de lucht.
Salute’s: Dit is gewoon een knal effect. Deze kunnen ook voorkomen met staarten. Ook zijn er salute’s met een kleurtje. Salute’s kunnen ook voorkomen met een vonkenregen (= ti-salute). Als deze beide effecten er niet in zitten, is het gewoon een flits die je ziet van het flashkruit (= dark salute).
Tourbillion: Een Tourbillion effect is een soort van peony, met daar omheen een ring van spinners, die naar buiten spinnen.
Crackling:Een effect waarbij de verbranding van een speciaal soort kruit gepaard gaat met kleine knalletjes.
Tail: 'Staart' Lichtkogels die bij het opstijgen een spoor van vonken achterlaten, zilver kleurig, crackling, etc.
Technische termen
Burst: Het effect, ten gevolge van een explosieve verbranding van een lading, met als doel om effectladingen aan te steken en te verspreiden.
Sas: Verzamelnaam voor mengsels van stoffen die een pyrotechnisch effect geven bij ontbranding. Door toevoeging van metaalpoeders kunnen bepaalde kleuren worden bereikt
Vuurwerk soorten:
Batterij: Stuk vuurwerk opgebouwd uit meerdere tube's die na elkaar of simultaan afgaan.
Fontein: Een tube, gevuld met sas, van waaruit een langdurende of kortdurende stroom van vonken wordt uitgeworpen.
Cake: Engels woord voor batterij, in de volksmond ook wel 'pot' genoemd.
Grondbloem: Draaiend stukje siervuurwerk dat zich op de grond afspeelt. Sommige exemplaren hebben een toegevoegd effect, zoals crackling of een report.
Kanonslag: Traditionele Nederlandse benaming voor een enkele knaller van een middelgrote maat.
Waterval: Een serie omgekeerde fonteinen welke naast elkaar, geknoopt aan een streng (meestal aan een brug of ander hoog object) worden ontstoken. De vele vonkenregens naast elkaar geven de illusie dat het een waterval zou zijn.
Zon: Vuurwerkartikel, welke op aangegeven hoogte aan een paal gemonteerd wordt en zijn effect ontleend aan het snel ronddraaien en daarmee verspreiden van een (gekleurde) vonkenregens.
Gevarenklassen
Het meeste vuurwerk komt uit China. Daar vindt ook de classificatie naar gevarenklasse plaats. De classificatie vindt plaats op grond van internationale regelgeving voor vervoer en verpakking. Vuurwerk is naar aard en werking onderverdeeld in vier subklassen. Subklasse 1.1 is de zwaarste gevarenklasse, subklasse 1.4 de lichtste. De vier subklassen zijn:
Subklasse 1.1: Gevaar voor massa-explosie (bijv. titaniumsalute-shells).
Subklasse 1.2: Gevaar voor scherfwerking. Er bestaat geen risico voor massa-explosie.
Subklasse 1.3: Gevaar voor brand, maar weinig gevaar voor scherfwerking (bijvoorbeeld normale shells). Gevaar voor brand en scherfvorming, maar geen gevaar voor massa-explosie.
Subklasse 1.4: Gering gevaar voor ontploffing. De gevolgen blijven hoofdzakelijk beperkt tot de verpakking.
Volgens de Nederlandse regels moet consumentenvuurwerk, tijdens vervoer en opslag, altijd zodanig zijn verpakt dat het kan worden ingedeeld in de subklasse 1.4. Daarnaast blijven voor consumentenvuurwerk de bestaande regels van kracht, waarbij beperkingen zijn gesteld aan de hoeveelheden en soorten werkzame stof.
Vuurwerk Tips
- Steek al uw vuurwerk buiten af.
- Stop geen vuurwerk in jas- of broekzakken.
- Ontsteek vuurwerk met een aansteeklont.
- Bewaar na het aansteken voldoende afstand.
- Geen weigeraars opnieuw proberen aan te steken.
- Gooi nooit met vuurwerk.
- Wees een mens en spaar de dieren.
- Beperk het afsteken van vuurwerk tot de oudejaarsavond.
- Lees eerst de Nederlandse aanwijzingen op de verpakking.
- Bewaar het vuurwerk voor en tijdens het afsteken op een veilige plaats.
- Zorg voor een stabiele ondergrond.
- Ruim na afloop altijd het afval op.
- Al ons vuurwerk is steekproefsgewijs getest.
- U krijgt in onze zaak deskundige voorlichting.
- Wij hebben voldoende voorraad, maar mocht er toch een door u besteld artikel zijn uitverkocht,
dan leveren wij daarvoor een gelijkwaardig of duurder artikel.
- Artikel- prijswijzigingen voorbehouden.
- De artikelen zijn niet op ware grootte afgebeeld.
- Alle genoemde prijzen zijn adviesprijzen.
- Aan personen jonger dan 16 jaar mag geen vuurwerk worden verkocht.
- Bij het afhalen van uw bestelling ontvangt u van ons een afvalzak.